Bttden Önceki Dönem Yapılan Usulsüzlükler Hakkında Açıklama

Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı olarak hizmet veren Balıkesir Toplu Taşıma AŞ’nin (BTT) Genel Müdürü Ömür Mustafa Boyuer, basının karşısına çıkarak kurumun genel durumu ve bir önceki dönem yapılan usulsüzlükler hakkında konuştu. 13 Mayıs 2024’te Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Akın’ın tensipleriyle görevine başlayan BTT Genel Müdürü Ömür Boyuer bu süreçte gelen şikâyetler ve ihbarlar üzerine belge, bilgi ve doküman araştırması gerçekleştirerek tespit ettikleri usulsüzlükleri bir bir açıkladı. Balıkesir Toplu Taşıma Anonim Şirketi ve Balpark Limited Şirketi olarak yaklaşık 650 çalışan ile birlikte; ulaşım, otopark işletmeciliği, akaryakıt istasyonları, oto terminal işletmeciliği alanlarında ve 20 ilçenin tamamında Balıkesirlilere hizmet verdiklerini dile getiren BTT Genel Müdürü Ömür Boyuer, toplu taşıma hizmetini güvenli, konforlu, eksiksiz ve sürdürülebilir şekilde almanın her bir vatandaş için en temel hakkı olduğunu söyledi. Kamusal bir görev yaptıklarının bilinciyle hareket ettiklerini belirten BTT Genel Müdürü Ömür Boyuer, devamında şu ifadelere yer verdi:

"Kamu malının üzerinde, kamu harcamalarının her bir kuruşunda, tüyü bitmemiş yetimin ve her bir kulun hakkı vardır. Her ne kadar şirket olarak tüzel kişiliğe sahip olsak da Belediye İştiraki olmamızdan dolayı kamunun denetim düzenine uyma zorunluluğumuz bulunmaktadır. Yani hiç kimse kendi şirketi gibi hareket etme hakkına sahip olmadığı gibi babasının çiftliği gibi şirketi yönetme hakkına da sahip değildir. Usuller, yönetmelikler ve kanunlar kamu yararını diğer bir ifadeyle kul hakkını korumak ve güvence altına almak ve aynı zamanda yöneticilerin yetkilerini kendilerine çıkar sağlamanın önüne geçmek için vardır. Üstlendiğimiz görev, aldığımız sorumluluk ve kullandığımız yetkiyle vatandaşımıza hak ettiği hizmeti vermenin gayreti içerisindeyken omuzlarımızda kul hakkının olduğunu da çok iyi biliyoruz. Şeffaf ve hesap verebilen, eşitlik ilkesinden ayrılmadan adaletli ve emeği yücelten bir yönetim anlayışıyla hareket ediyoruz.

Göreve başladığımda gelen şikâyet ve ihbarlarla ilgili belge, bilgi ve dokümanlara dayalı araştırılma yapılması için ihbar ve şikâyetlerden oluşan uzun bir liste ile karşı karşıya kaldım. Vatandaş yanlış bulduğu uygulamalar, şahit oldukları yaşanmışlıklar, şüphe duydukları icraatlar gibi birçok konuda şikâyet ve ihbarlarda bulunmuş. Bunun üzerine kamuyu zarara uğratan, yasa ve usullerin hayata geçmediği uygulamaların olup olmadığı ile ilgili iç denetim ve soruşturma yapmanın bir tercih değil bir zorunluluk olduğu kararına istinaden çalışmalar yapıldı. Ne yazık ki birçok yanlışlarla karşılaştığımızı üzülerek ifade etmek isterim. Bazı örneklere geçmeden önce şunun altını çizmek istiyorum. Açıklamalardaki yanlış uygulamaların hiçbiri varılan kanaatlere dayalı iddialar değildir. Belgeli, ispatlı ve kanıtlara dayalı gerçeklerdir."

"İhalesiz kiralamalar"

"BTT AŞ ve BALPARK şirketleri yüzde 100 sermayesi Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’ne ait iştiraklerdir" diyen Boyuer, açıklamasında şunları kaydetti:

"Kendi öz mallarımız olduğu gibi BBB Meclisi kararıyla belli süreli işletme ve işlettirme hakkına sahip taşınır ve taşınmaz mallarda iştiraklerin uhdesine verilmiştir. Örneğin BBB Meclis kararıyla oto terminallerinin işletme ve işlettirme hakkı BTT AŞ’ye devredilmiştir. Meclis kararıyla bitiş tarihi belli olan bu tür işletmeleri BTT AŞ ya tamamen kendi işletir ya da işletmenin tamamını veya bazı birimlerini kiraya verebilir. Kiraya verme ihale kanuna tabidir. Yasa ’kafana göre istediğine istediğin fiyattan kiraya veremezsin’ der. Kiraya vermek için ihale yapmanız gerekir.

Yaptığımız incelemede gördük ki bazı iş yerleri ihale ile verilirken bazı iş yerleri ihalesiz şekilde istedikleri kişilere istedikleri fiyatlardan kiralanmış. Üstelik aynı iş koluna sahip ve aynı çatı altında yer alan kiracılardan alınan kira bedelleri mukayese edildiğinde ihale ile kiracı olan esnafımızın yıllardır ihalesiz kiraya verilen şahıslara göre 2 ila 4 kat daha fazla kira ödediklerini tespit ettik. Bu şekilde ihalesiz kiraya verilen iş yerlerinin kiracıları için hukuki bir yaptırım uygulamak mümkün değil. Yasa tanımayan ve görevini kötüye kullanarak iş yerlerini ihalesiz ve gerçek değerinin çok altında bir bedelle kiraya vererek kamuyu zarara uğratan sorumlular için hukuki sürecin başlatıldığını belirtmek isterim. Ortaya çıkan adaletsizliği, ikili görüşmeler sonucunda kira bedellerini eşit seviyeye getirerek giderdik. Ne yazık ki henüz gideremediğimiz yerler de var. Örneğin Edremit’te bazı iş yerleri ihalesiz aynı şirkete verilmiş. Kira sözleşmesine öylesine özel maddeler konmuş ki; kiracı, kiralayanın onayı olmadan iş yerini üçüncü kişilere kiralayabiliyor."

"Bin lira kira verip 75 bin liraya kiralıyorlar"

BTT Genel Müdürü Boyuer, açıklamalarına şöyle devam etti:

"BTT AŞ, belediye meclisinden 31.12.2024 tarihine kadar yetki almasına ve her türlü sözleşmeyi bu tarihi aşacak şekilde kanunen yapamayacak olmasına rağmen; 10 yıllık kira sözleşmesi yaparak yetki aşımıyla birlikte aklın ve vicdanın kabul edemeyeceği şartlarla kötü niyetli bir kiralama gerçekleştirilmiş. Tahmin edileceği üzere bu iş yerlerini kiracı, üçüncü kişilere kiralamış durumda. Üçüncü kişilerden biri de üç harfli marketler zincirine ait bir işletme. SPK’dan yetkili değer tespit kuruluşuna yaptırdığımız çalışma neticesinde belirlenen ve alınması gereken kira bedeli 210 metrekare alana sahip bu iş yerinden 75 bin TL iken; BTT AŞ olarak ihalesiz verilen ve kötü niyetli kira sözleşmesi yapılmasından dolayı şu anda bu iş yerinden neredeyse 75 kat daha az bir bedel olan KDV dâhil bin 89 TL kira alabilmekteyiz. Peşkeş çekilen bu tip iş yerleri ile ilgili olarak kamu zararını ortadan kaldırmaya yönelik hukuki süreci başlatabilme adına şirket avukatlarımız tarafından çalışmalar devam etmektedir.

Bizim dışımızda vatandaş CİMER’e de şikâyette bulunmuş. CİMER’de söz konusu şikâyeti gereğinin yapılması için BTT AŞ’ye gönderdi. Şikâyette bulunan vatandaş kendi imkânlarıyla bir şirket yöneticisinin görev yaptığı süre içerisinde yer alan 2020-2023 yılları arasında elde ettiği mal varlıklarını ortaya çıkarmış ve alınan maaşlarla toplamda 57 milyon TL piyasa değeri olduğunu iddia ettiği bu taşınmazların elde edilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu ve gereğinin yapılmasını talep etmiş. Şirketimize ulaştırılan bu şikâyet dilekçesi için yapılması gereken tek şey, 3628 sayılı yasanın ve TCK’nın ilgili hükümleri gereği konuyu Balıkesir Cumhuriyet Savcılığı’na iletmekti ve söz konusu şikâyet Cumhuriyet Savcılığına, şikâyet dilekçesi oluşturularak iletildi."

"Tutanak bedeliyle tahsis edilen bedel uyuşmuyor"

"Bize intikal eden konulardan biri de; Polis Meslek Eğitim Merkezinde öğrenim gören polis öğrencilerinin, eğitim merkezi ile şehir merkezi arasında muhtelif tarihlerde verilen taşıma hizmeti karşılığında öğrencilerden toplanan haftalık ulaşım ücretlerinin, tutanak karşılığı o günkü şoföre teslim edildiği ve teslim tutanaklarındaki ücretlerle muhasebeye intikal eden ücretler arasında ciddi fark olduğu iddiasıydı" diyen Boyuer, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Konuyla ilgili şirket içi soruşturma başlattığımızda söz konusu tutanakların hiç birinin şirkette kayıt altına alınmadığını ve arşivlenmediğini tespit ettik. Tutanakların bir suretinin Polis Eğitim Merkezinde olacağı düşüncesiyle eğitim merkezinden tüm tutanaklar istenilmiş; ancak tarafımıza kısıtlı sayıda teslim tutanağı sağlanabilmiştir. 22.05.2023 ve 25.09.2023 tarihleri arasında toplam 10 adet teslim tutanağı eğitim merkezi tarafından tarafımıza verilmiş ki bu buz dağının görünen kısmıdır. 10 adet tutanağın toplam bedeli 132 bin 620 TL olmasına karşılık, muhasebeye listeli tarihler için tahsil edilen toplam tutar olarak 91 bin 40 TL yatırıldığı anlaşılmıştır. Bakiye kalan 41 bin 850 TL ile ilgili herhangi bir kayda rastlanamamıştır. Ortada bir kamu zararı söz konusudur. Şüphelilerle birlikte kurumumuzdaki görgü ve bilgi sahibi olabilecek kişilerin konuya ilişkin organizasyon şeması ile birlikte Balıkesir Cumhuriyet Başsavcılığı’na 05.12.2024 tarihinde suç duyurusunda bulunularak konuyla ilgili hukuki süreç başlatılmıştır. Göreve geldiğimizde BTT AŞ tarafından inşaat süreci devam eden Edremit Akaryakıt İstasyonu, Sındırgı Oto Terminali, Havran Oto Terminali, Savaştepe Oto Terminali ve Akçay Oto Terminali yanındaki BALBUCKS işletmesi olarak planlanan yapım işleri vardı. Bu işlerin tamamı yapım işi olmasına rağmen prefabrik yapı alımı olarak gerçekleşmiş. Bunların hepsinde anormallikler olmasına rağmen özellikle Edremit akaryakıt istasyonu ve Akçay Oto Terminal yanı BALBUCKS inşaat işlerinin usul ve yasa tanımaz şekilde ben yaptım oldu zihniyetiyle hareket edilerek gerçekleştirildiği apaçık ortada. Yapılan inceleme sonucunda her iki yapım işinin de farklı firmalar üzerinden aynı yöntemle aynı kişiye yaptırıldığını tespit ettik. Edremit akaryakıt istasyonu için firmaya iş tamamlanmadan ki imalat biz göreve geldiğimizde ortalama yüzde 50 civarındaydı, Rotatif kredi çekilerek 20 milyon 100 bin TL ödeme yapılmış. 18 Milyon 200 bin 505 TL kredi karşılığı 13 milyon 192 bin 557 TL faiz ödenmiştir. Edremit akaryakıt istasyonu yapım işi için firmaya ödenen bu para işin tamamı için ödenecek para olup, seçim öncesi yapım işi bitirilmeden ve kabulü yapılmadan ödenen paradır. Aynı yöntemin uygulandığı ve paranın tamamının inşaat bitmeden firmaya seçim öncesi ödendiği Akçay Terminal yanı BALBUCKS inşaatında durum daha da içler acısı. Şöyle ki; Akçay Terminali yanında bulunan alan 30.11.2023 tarihinde BTT AŞ tarafından 1/5000 ölçekli nazım imar planında sosyal tesis ilave revizyon alanı olarak Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Emlak ve İstimlak daire başkanlığından talep edilmiş. Ancak bu talep yazısına herhangi bir dönüş olmamış ve imar planlarına uygunsuz bir şekilde Balıkesir Toplu Taşıma AŞ Yönetim Kurulunun 15.02.2024 tarih 2024 / 14 sayılı alınan kararı ile prefabrik yapı pergole montajlı mal alımı karar altına alınmıştır. Prefabrik bina alımı BTT A.Ş. tarafından 25 milyon 500 bin TL + KDV bedel ile 4734 sayılı ihale kanununun 3/g İstisna kapsamında yapılmış.

Her ne kadar temin yöntemi prefabrik yapı şeklinde mal alımı olsa da yapılan işin bir yapım işi olduğu görülmektedir. Alım işi için 79 milyon 61 bin 25 TL geri ödemeli 27 milyon 950 bin TL kredi çekilmiş olup yükleniciye 1 ay içerisinde toplam KDV Dâhil 30 milyon 600 bin TL ödeme yapılmış. Tüm bu kolaylıklara rağmen Yüklenici firma Sözleşmede belirtilen süre olan 15.06.2024 tarihine kadar bu işi tamamlayamamıştır. İşin yapılan kısmı için tarafımızca 17.10.2024 tarihinde tespit davası açılmış, bilirkişi tarafından yüzde 57,71 inin tamamlandığı, birçok iş kaleminin şartnameye uygun olmadığı 01.01.2025 tarihinde raporlanmıştır. Bahse konu alan imar planlarına göre yeşil alan olması ve imara uygun hareket edilmemesi, 1/1000 ölçekli uygulama imar planına göre; park, yol ve trafo alanında kalan kaçak ve ruhsatsız inşaat olması sebebiyle inşaat durdurulmuş, 28.08.2024 tarihinde Edremit Belediyesi tarafından mühürlenmiş ve yıkım kararı ile birlikte BTT AŞ’ye 1 milyon 329 bin 299,65 TL imar para cezası verilmiştir. Bu vakanın tarihi sıralaması çok önemlidir ve ben yaptım oldu zihniyetini kanıtlar niteliktedir."

"Suç duyurusunda bulunuldu"

BTT AŞ Yönetim Kurulunun 15 Şubat 2024 tarihinde bu işin yapımı için karar almış olduğunu ifade eden Boyuer, açıklamalarını şöyle tamamladı:

"Ancak bu yönetim kurulu kararından 10 gün önce yani 05.02.2024 tarihinde dönemin yetkili şirket temsilcileri onay belgesi ile 4734 sayılı yasa 3/g gereğince uygundur ibareli onay vermişlerdir. Yönetim kurulu kararına göre verilmesi gereken bu onay karar alınmadan 10 gün önce verilmiştir. İhalenin açılıp sonuçlandırma tarihi ise 07.02.2024, kazanan firma ile yapılan sözleşme tarihi ise 08.02.2024’tür. Yani geçerli bir yönetim kurulu kararı olmadan iş ihale edilmiş, sözleşme imzalanmış hukuka ve usule aykırı hareket edilmiştir. İş tamamlanmadan ve seçimlerden 3 gün önce 28.03.2024 tarihinde firmaya kalan son bakiye de yapım işi bitmediği halde ödenmiştir. Bu konuyla ilgili 30.01.2025 tarihinde Balıkesir Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunuldu. Daha araştırması devam eden ve henüz belgeleme sürecinde olduğumuz iddia ve ihbarlarla ilgili çalışmalarımızın da devam ettiğini belirtmek isterim. Taktığı kravatı, giydiği gömleği, takım elbiseyi, ayakkabıyı en pahalı mağazalardan şirketin kredi kartıyla almayı kendinde hak gören zihniyete elbette söylenecek çok şey olmalı. Ama en güzel sözü Neyzen tek cümlede söylemiş ve üstat demiş ki; ’Hayat üç buçukla dört arasındadır; ya üç buçuk atarsın ya da dört dörtlük yaşarsın.’"