Yolcu Tv Haber

Azerbaycan, Türk Dış Politikasında özel bir yere sahiptir. Özellikle İkinci Karabağ Savaşı süreci ve ardından imzalanan “Şuşa Beyannamesi” sonrasında iki ülkenin ilişkileri müttefiklik düzeyine yükselmiş, sayın Aliyev’in ifadesiyle “Bir Millet, İki Devlet ve Tek Yumruk” haline gelmiştir. Hali hazırda Türkiye-Azerbaycan ilişkileri tüm diplomatik esasları üzerinde ve dünyada bir emsali dahi bulunmayan kendine özgü bir yapı kazanmıştır. Sayın Aliyev, Azerbaycan açısından Türkiye’nin önemi “Türkiye’nin çıkarına olanlar bizim de çıkarımızadır. Güvenliğimiz de, çıkarlarımız da, geleceğimiz de birdir.” cümlesiyle özetlemiştir.

ALİYEV’İN TÜRKİYE’YE VERDİĞİ ÖNEM

7 Ocak 2025 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, yerel basın mensuplarına verdiği röportajda gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunurken Azerbaycan-Türkiye münasebetlerine ilişkin bir soru üzerine verdiği cevap şöyledir: “Türkiye’nin çıkarı neyse, bizim de çıkarımız odur. Güvenliğimiz de, çıkarlarımız da, geleceğimiz de birdir. Hem Orta Doğu’da hem de Avrupa’da tamamen yeni bir durum ortaya çıkmaktadır ve burada güçlü bir Türkiye faktörü temel rol oynayacak. Biz de onun yanındayız. Yani gücümüz daha da artacak. Türkiye, Avrupa, Asya, Güney Kafkasya ve Hazar havzasını kapsayan büyük bir coğrafya artık başlı başına ciddi bir jeopolitik faktördür. Türkiye-Azerbaycan askeri güç, siyasi güç, ekonomik potansiyel açısından birlikteliği büyük öneme haizdir. Dünyanın hiçbir yerinde Türkiye ve Azerbaycan kadar birbirine bu kadar bağlı başka ülkeler göremezsiniz. Bu yüzden biz çok umutluyuz.” (https://president.az/az/articles/view/67871).

ÜST DÜZEY ZİYARETLER

İki kardeş ülkenin ilişkileri bu düzeyde yüksek seviyede olunca kardeş ülkeler arasında sık aralıklarla yapılan üst düzey ziyaretler de olağan olarak görülmektedir. Bu üst ziyaretlerden bir de Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan’ın 18 Ocak tarihinde Azerbaycan’a yaptığı ziyaret olmuştur. Sayın Fidan bu ziyarete hem mevkidaşı Ceyhun Bayramov hem de Cumhurbaşkanı sayın İlham Aliyev’le görüşmüştür. Cumhurbaşkanlığı web sitesinde yapılan resmi açıklamaya göre, görüşmede, Azerbaycan ile Türkiye arasında dostluk, kardeşlik ve stratejik müttefiklik ilişkilerinin siyasi, ekonomik ve diğer tüm alanlarda başarıyla geliştiği vurgulandı, ilişkilerimizin bundan sonra da güçleneceğine olan güven ifade edildi. Ayrıca görüşme sırasında ikili ilişkilerin perspektifleri ve karşılıklı ilgi uyandıran konular hakkında görüş alışverişinde bulunuldu.

SAYIN FİDAN’IN ZİYARETİ

Azerbaycan medyası Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan’ın ziyaretine geniş yer verdi. Azerbaycan kamuoyu da Bakanın ziyaretine özel önem vermektedir. Azerbaycan’da Sayın Fidan’ın ciddi bir hayran ciddi bir kitle bulunmaktadır. O nedenle Hakan Fidan’ın Azerbaycan ziyareti ülkede oldukça dikkat toplamıştır ve ülke basın toplantısına odaklanmıştır. Azerbaycan’da Kardeş ülke dışişleri bakanlarının yaptıkları ortak basın toplantısında Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin stratejik boyutu ve müttefiklik ilişkileri vurgulanmış ve bu ilişkinin daha da derinleşerek çok boyutluluk kazanarak devam edeceği üzerinde durulmuştur. Zira bölgesel ve konjonktürel durum Türkiye ile Azerbaycan’ın birlikte hareket etmelerini ve çok yönlü stratejik işbirliğinde bulunmalarını zorunlu hale getirmektedir. Bu durum iki ülkenin ulusal güvenliği kadar bölgenin ve Türk Dünyasının güvenliğini de ilgilendirmektedir. Yakın zamanda Ermenistan ile AB ve ABD arasında tesis edilen stratejik ilişki ve İran faktörü hem iki kardeş ülkenin milli güvenliğinin hem de bölgesel istikrar açısında Türkiye ile Azerbaycan’ın yoğun işbirliği ve dayanışması olmalarının zorunlu bir hal aıdığını ortaya koymaktadır. Bu konu sayın dışişleri bakanlarının resmi görüme gündemine de yansımıştır.

GÖRÜŞMENİN GÜNDEMİ

Görüşmeye ilişkin Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı resmi web sitesinde (https://www.mfa.gov.az/az/news/no01125) yapılan açıklamada,  bakanlar arasında gerçekleşen birebir görüşme sonrasında görüşmenin her iki taraftan heyetlerin katılımıyla genişletilmiş formatta devam ettiği, Azerbaycan ve Türkiye’nin ikili ve çok taraflı gündemindeki güncel konular, son bölgesel gelişmeler ışığında fırsatlar ve zorluklar ele alındığı belirtilerek görüşler sırasında, Azerbaycan ve Türkiye Cumhurbaşkanlarının liderliği ve geleceğe yönelik vizyonu sayesinde Şuşa Beyannamesi ile müttefiklik seviyesine yükselmiş Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinin geniş kapsamı, çok yönlü karakteri ve zengin içeriğinden duyulan memnuniyet ifade edildiği hususları vurgulanmıştır.

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığının açıklamasına göre söz konusu görüşmede;

– Siyasi, ekonomik-ticari, enerji, ulaşım-komünikasyon, güvenlik, askeri-savunma, insani ve diğer alanlarda devlet ve hükümet kurumlarımız arasındaki iş birliğinin olumlu dinamiği kaydedilmiş,

– İkili müttefikliğimiz çerçevesinde, ülkelerimizin Azerbaycan-Türkiye-Gürcistan, Azerbaycan-Türkiye-Pakistan, Azerbaycan-Türkiye-Özbekistan gibi üçlü ve Azerbaycan-Türkiye-Gürcistan-Kazakistan dörtlü iş birliği formatlarında başarıyla iş birliği yapıldığı belirtilmiş,

– BM, AGİT, Türk Devletleri Teşkilatı, İslam İşbirliği Teşkilatı ve D-8 gibi uluslararası ve bölgesel örgütler çerçevesinde Azerbaycan-Türkiye ortaklığının gerçek bir müttefiklik örneği olduğu vurgulanmış,

– Türk Devletleri Teşkilatı’nda çeşitli alanlarda ortak girişimlerin ileri sürülmesi, üst düzey toplantıların düzenlenmesi ve önemli kararların alınması konusunda Azerbaycan ve Türkiye’nin bu teşkilata verdiği önem ve bu amaçla yürüttüğü iş birliği ele alınmış,

– Azerbaycan’ın tam yetkili bir üye olarak gelişmekte olan ülkelerin Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’na (D-8) katılım sürecinde Türkiye’nin Azerbaycan’a gösterdiği destek yüksek takdirle değerlendirilmiş,

– Ekonomi, ticaret ve yatırım boyutlarında Azerbaycan ve Türkiye’nin ilişkilerinin büyük mesafe katettiği ve örnek teşkil ettiği ifade edilmiş,

– Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü-Tiflis-Erzurum, Bakü-Tiflis-Kars ve Güney Gaz Koridoru gibi dev enerji ve ulaşım-komünikasyon projelerinin Azerbaycan-Türkiye ekonomik iş birliğinde öncü rol oynadığı belirtilmiş,

– Bu tür projelerden kaynaklanarak ikili ticaret ve karşılıklı yatırımlarımızın olumlu dinamiğinden bahsedilmiş, işgalden kurtarılan bölgelerimizde yürütülen geniş çaplı yeniden inşa ve restorasyon çalışmalarında Türk şirketlerinin aktif katılımı memnuniyetle hatırlanmıştır.

ERMENİSTANLA BARIŞ SÜRECİ

İkinci Karabağ’ın Azerbaycan zaferiyle sonuçlanması ardından imzalanan ateşkes anlaşması çerçevesinde sürdürülen barış görüşmeleri Ermenistan’ın yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle maalesef istenen düzeyde gerçekleşmemektedir. Bu sürecin gecikmesinde başta Fransa olma üzere bazı Avrupa ülkeleri ile ABD’nin Ermenistan’ı cesaretlendirmesi ve İran’ın perde arkasında Zengezur koridorunun açılmaması konusunda Ermenistan’a baskı uygulaması gibi faktörler önemli rol oynamaktadır. Görüşmede mevcut ekonomik ortaklığımızdan daha fazla faydalanmak ve onu yeni itici unsurlarla zenginleştirmek konusunda hemfikir olunduğu ifade edilmiş, ulaşım-lojistik, iletişim ve ayrıca temiz enerji kaynaklarının üretimi, transiti ve ihracatı alanlarında yürütülen ortak çalışmalar ve ilgili projeler hakkında görüş alışverişinde bulunulmuştur. Ayrıca Suriye’de yaşanan son gelişmeler bağlamında Türkiye’nin olumlu rolünden bahsedilmiş, Suriye’deki yeniden inşa çalışmalarında kardeş iki ülkenin ortak katılım imkanları değerlendirilmiştir. Görüşmede Azerbaycan-Ermenistan barış görüşmeleri de değerlendirilmiştir. Bakan Ceyhun Bayramov, Ermenistan anayasasında Azerbaycan’a yönelik mevcut toprak iddialarının devam etmesinin, hem iktidar hem de muhalefet güçlerinde rövanşist ruh halinin hakim olmasının ve bu ülkenin hızla silahlanmasının barış sürecinin ilerlemesine darbe vurduğunu dile getirmiştir.