Yolcu Tv Haber

Beyaz Saray, Riyad’daki ABD-Ukrayna görüşmelerine ilişkin açıklamasında, ABD ile Ukrayna’nın ‘‘Karadeniz’de güvenli seyrüseferin sağlanması’’ konusunda mutabık olduklarını bildirdi. 

Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın başladığı 2022 yılından bu yana taraflar zaman zaman müzakere girişimlerinde bulunsa da, kalıcı bir ateşkese ulaşmakta zorlanıyorlardı. Ancak son dönemde Karadeniz’de artan gerilim, özellikle enerji altyapısı ve limanlara yönelik saldırılar, uluslararası toplumun taraflara baskısını artırmasına neden oldu. Bu bağlamda, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da ABD’nin arabuluculuğunda gerçekleştirilen gizli görüşmeler sonucunda, tarafların Karadeniz’de bir ateşkes konusunda anlaştığı duyuruldu. Bu ateşkes, özellikle deniz taşımacılığı güvenliğinin sağlanması ve enerji altyapısının korunmasını hedefliyor.

Karadeniz’de Güvenli Seyrüsefer- Rusya-Ukrayna savaşında Karadeniz’de güvenli seyrüsefer neden önemli?  

Güvenli seyrüsefer denizlerde, hava sahasında veya kara yollarında taşıma faaliyetlerinin herhangi bir tehdit, saldırı veya engelleme olmadan güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesini ifade eder.  

Karadeniz, Ukrayna’nın tahıl ihracatı için kritik bir bölgedir. Özellikle savaş nedeniyle kesintiye uğrayan tahıl sevkiyatının yeniden güvence altına alınması küresel gıda güvenliği açısından büyük önem taşıyor. Karadeniz üzerinden petrol ve doğalgaz taşımacılığı yapılıyor. Bu bölgedeki saldırılar veya mayın tehditleri enerji arzını riske atabilir. Karadeniz’de Rusya ve Ukrayna’nın yanı sıra NATO ülkeleri de faaliyet gösteriyor. Seyrüsefer güvenliği, doğrudan çatışmaların önlenmesine yardımcı olabilir.  

Son anlaşma, özellikle Karadeniz’de ticaret gemilerinin ve enerji taşıyan gemilerin güvenli bir şekilde hareket etmesini sağlamak amacıyla yapılmış gibi görünüyor. Ancak, Rusya’nın yaptırımlara dair talepleri nedeniyle uygulamada bazı belirsizlikler olabilir.  

Ukrayna’nın tahıl ihracatı açısından kritik olan Karadeniz’de, özellikle ticari gemilerin güvenliğinin sağlanması amaçlanıyor. Daha önce Rusya, Ukrayna limanlarından çıkan gemileri tehdit etmiş, Ukrayna da buna karşılık olarak Rus gemilerine saldırılar düzenlemişti. Yeni anlaşma ile birlikte, tarafların ticari gemilere yönelik saldırılardan kaçınması taahhüt ediliyor.  

Rusya’nın Ukrayna’nın enerji altyapısını hedef alan saldırıları ve Ukrayna’nın buna karşılık verdiği saldırılar, her iki ülkenin enerji sistemlerine ciddi zarar vermişti. Bu anlaşma ile tarafların enerji tesislerini hedef almaktan kaçınması bekleniyor. Rusya ve Ukrayna’nın Karadeniz’de deniz kuvvetlerini geri çekmesi ve belirlenen güvenli bölgelerden uzak tutması da anlaşmanın önemli maddelerinden biri.  

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, anlaşmanın hemen yürürlüğe gireceğini duyururken, Rusya’nın ise bazı koşullar öne sürdüğü bildirildi. Kremlin, ateşkesin tam anlamıyla uygulanması için bazı yaptırımların kaldırılması gerektiğini belirtti. Bu durum, anlaşmanın sahada ne ölçüde uygulanabilir olacağı konusunda soru işaretleri yaratıyor.

Rusya ve Ukrayna arasında Karadeniz’de güvenli seyrüseferin sağlanması ve enerji altyapılarına yönelik saldırıların durdurulması amacıyla varılan anlaşmada, Türkiye’nin önemli bir rol üstlenmesi gündeme gelmiştir. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Türkiye’nin Karadeniz’deki ateşkeste gözlemci olabileceğini belirtmişti. Türkiye, daha önce de Rusya-Ukrayna Savaşı sürecinde Karadeniz Tahıl Girişimi’nin imzalanmasında kritik bir rol oynamış ve bu diplomatik çabaları uluslararası alanda takdir görmüştü. Suudi Arabistan’da ABD’nin arabuluculuğunda yürütülen görüşmeler sonucunda varılan bu anlaşma, Karadeniz’de güvenli deniz taşımacılığının sağlanması ve enerji altyapısına yönelik saldırıların durdurulmasını hedeflemektedir. Anlaşmanın uygulanması ve denetlenmesi konusunda Türkiye’nin katkısının önemli olacağı değerlendirilmektedir. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenski ile Elysee Sarayı’nda yaptığı görüşmenin ardından ortak basın toplantısında Kiev ile Moskova yönetimi arasında özellikle bu ülkelerden tahıl ihracatının sağlanması için temaslarda bulunan Türkiye’den övgüyle bahsederek ‘‘Karadeniz söz konusu olduğunda çok özel bir rolü var’’ ifadelerini kullandı. Bu gelişmeler, Türkiye’nin bölgedeki diplomatik etkinliğini ve barışın sağlanmasındaki rolünü bir kez daha ön plana çıkarmaktadır.

ABD, bu anlaşmanın hayata geçmesi için taraflarla yakın temas halinde olduklarını açıklarken, Avrupa Birliği ve NATO da ateşkesin kalıcı hale getirilmesini desteklediklerini ifade etti. Ancak bazı analistler, bu ateşkesin yalnızca geçici bir çözüm olabileceğini ve savaşın genel seyrini değiştirmeyeceğini savunuyor.

Ateşkes duyurusundan saatler sonra, Rusya’nın Ukrayna’nın Mykolaiv limanına insansız hava araçlarıyla saldırı düzenlediği bildirildi. Bu saldırı, ateşkesin sahadaki uygulamasına dair şüpheleri artırdı. Rusya’nın anlaşmaya rağmen Ukrayna’ya karşı saldırılarına devam edebileceğini, Ukrayna’nın da bu saldırılara karşılık verebileceğini belirtiliyor.

Bu ateşkes, savaşın genel seyrini değiştirecek büyük bir anlaşma olmasa da, özellikle Karadeniz’deki güvenliği artırma potansiyeline sahip. Tahıl ihracatı ve enerji altyapısının korunması açısından önemli bir adım olarak görülüyor. Ancak sahadaki gelişmeler ve tarafların karşılıklı güvensizliği nedeniyle, ateşkesin ne kadar süreceği belirsizliğini koruyor